![](/media/lib/114/n-oko-66b8ef547721b7c9748291892986cedf.jpg)
Żaluzje słoneczne w oku – odkrycie międzynarodowego zespołu pod kierunkiem UMCS
22 czerwca 2021, 10:55Okazuje się, iż w oku człowieka funkcjonuje również inny ważny mechanizm regulacyjny, przypominający z kolei działanie okularów fotochromowych. Mechanizm ten dynamicznie osłabia intensywność światła docierającego do fotoreceptorów przy wysokich natężeniach, działając w przeciwnym kierunku przy niskim poziomie oświetlenia
![](/media/lib/457/n-machina-coelestis-2633afc235b646747e89497f1942bbfa.jpg)
Pięć dzieł Heweliusza wpisano na Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata
8 czerwca 2021, 10:21Na Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata wpisano wyjątkową kolekcję 5 drukowanych traktatów astronomicznych Jana Heweliusza. Jak podkreślono na stronie Pamięć Polski, w jej skład wchodzi pięć unikatowych na światową skalę egzemplarzy: Selenographia i Cometographia – obie z odręczną dedykacją astronoma dla Biblioteki Rady Miasta Gdańska, której spadkobierczynią jest PAN Biblioteka Gdańska, oraz Selenographia, Machinae coelestis pars prior i Machinae coelestis pars posterior z ilustracjami ręcznie kolorowanymi przez samego astronoma.
![](/media/lib/457/n-most-fff201316e49df4a6addaf735d2e68bd.jpg)
Gruzja: obniżony poziom wody pozwolił archeologom przyjrzeć się zatopionemu mostowi Pompejusza
2 czerwca 2021, 14:38Otwarcie wrót śluz elektrowni wodnej Zemo Avchala obniżyło poziom wody w rzece Kura (gruz. Mtkwari), odsłaniając starożytny most Pompejusza. Archeologom dano 48 godzin na jego sfotografowanie i badania. Trzydziestego pierwszego maja po zamknięciu wrót konstrukcja ponownie zniknęła pod wodą.
![](/media/lib/456/n-tuba1-627d8816ada589dbf89fee028ef17970.jpg)
Wyjątkowa tuba romana – niezwykłe odkrycie na północy Francji
25 maja 2021, 10:21W kwietniu na dawnym rzymskim forum w miejscowości Bavay (Bagacum Nerviorum) na północy Francji zauważono trzy nietypowo wyglądające kamienne płyty. Znajdowały się one w północno-zachodnim rogu galorzymskiego kryptoportyku. Gdy płyty uniesiono, oczom archeologów ukazał się niezwykły depozyt wotywny.
![](/media/lib/361/n-batwa-0173795be7c69955d5334ef1d79fc7e9.jpg)
Bioróżnorodność i zróżnicowanie kulturowe są ze sobą powiązane
18 maja 2021, 08:42Zróżnicowanie kulturowe, którego objawem jest zróżnicowanie językowe, oraz bioróżnorodność są ze sobą związane, a zachowanie tego związku może być kluczem zarówno do ochrony bioróżnorodności, jak i ochrony rodzimych kultur Afryki, a być może i całego świata – stwierdzają naukowcy z USA i Wielkiej Brytanii
![](/media/lib/454/n-kosciol3hs-43e2b9acf612fd495b7c75cb8d3a15f1.jpg)
Archeolodzy przenoszą 3000 osób pochowanych w ciągu 900 lat
5 maja 2021, 11:44Brytyjscy archeolodzy przygotowują się do przeniesienia około 3000 ciał ze średniowiecznego cmentarza, przez który ma przebiegać linia szybkiej kolei HS2. Specjaliści pracują w Stoke Mandeville w Buckinghamshire w miejscu, gdzie od 1080 roku stał kościół św. Marii. Znajdował się tam cmentarz parafialny, który teraz zostanie przeniesiony.
![](/media/lib/452/n-mieczolsz-b9e0ef433de2bfada1f6652f9eebe17a.jpg)
Sensacyjne znalezisko pod Olsztynem: świetnie zachowany miecz wraz z osprzętem
22 kwietnia 2021, 12:47Pod Olsztynem znaleziono świetnie zachowany średniowieczny miecz takiego typu, jaki był używany podczas bitwy pod Grunwaldem. Sensacyjne znalezisko, jakie zdarza się raz na kilkadziesiąt lat, składa się z miecza, pochwy, pasa i dwóch noży.
![](/media/lib/100/n-antarktyda-72a7425d9987471ab6d3eaf5407c2aa3.jpg)
Udało się wyznaczyć punkt, poza którym potężna masa antarktycznego lodu się rozpadnie
22 kwietnia 2021, 10:43Po raz pierwszy naukowcy udowodnili, że Pine Island Glacier w Zachodniej Antarktydzie może przekroczyć punkt, poza którym zacznie gwałtownie i nieodwracalnie tracić masę, co będzie miało znaczące konsekwencje dla globalnego poziomu oceanów. Pine Island Glacier to wielki strumień lodowy o powierzchni 175 000 km2 i grubości około 2 kilometrów. Jest to też region najszybszej utraty lodu w Antarktyce.
![](/media/lib/448/n-zlotamaska-41a9b1f1c22584dda6c8e7d37e0cd3c6.jpg)
Złota maska i inne niezwykłe artefakty znalezione na słynnym stanowisku królestwa Shu
23 marca 2021, 18:51Na słynnym stanowisku Sanxingdui w prowincji Syczuan dokonano ważnego odkrycia. W ostatnim czasie znaleziono tam setki artefaktów sprzed ponad 3000 lat takich jak tajemnicza maska z brązu czy ponad 2-metrowa statua również wykonana z brązu. Odkrycia dopełniło najnowsze znalezisko – złota maska.
![](/media/lib/445/n-zaslona-wielokopostna-506cb37bf34724e0ceb638c49e1a660c.jpg)
Do konserwacji trafiła niebagatelnych rozmiarów zasłona wielkopostna z kościoła w Łodygowicach
1 marca 2021, 12:47Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Katowicach poinformował, że w połowie lutego do pracowni konserwatorskiej wyruszyła mierząca 4 na 4 m zasłona wielkopostna z wyposażenia kościoła pw. św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Łodygowicach (pow. żywiecki). Zasłona łodygowicka powstała w 1842 r. Jest dziełem Antoniego Krząstkiewicza i jego syna Wincentego, co potwierdza inskrypcja. Jest to widoczne również na samej zasłonie - jedne sceny są malowane lepiej, a inne słabiej.